Jan Kuks spreekt met jonge ondernemer pluimveehouder Berend-Jan Lalkens (25 jaar) uit Woltersum (Groningen) over zijn visie op de agrarische sector. Vanzelf komt het gesprek uit op de tegenwind die de agrarische sector momenteel treft. Stikstof, klimaat, duurzaamheid, dierenwelzijn, bij alle thema’s wordt de veehouder als probleemveroorzaker gezien. Dat dit tij moet keren merken beide ondernemers. En ze hopen dat dit door gezamenlijk op te trekken, bijvoorbeeld via de coöperatie, mogelijk is.
Jan Kuks: Ik ben benieuwd, wie heb ik tegenover me zitten? Berend-Jan: Ik ben de jongste zoon van Willem en Klaaske Lalkens, zit samen met ze in de VOF. Ik heb nog een oudere broer, Jurrien, die een melkvee- en kalkoenenbedrijf in Oost-Duitsland heeft en een zus, Ennie, die een paardenmanege/pension heeft. Zelf heb ik na de middelbare school eerst een horecaopleiding geprobeerd, maar ik kwam er al snel achter dat ik wel van lekker eten hou, maar niet van alle poespas eromheen. Ik heb toen transport en logistiek gevolgd, maar sinds 2016 wist ik dat mijn broer niet onze boerderij zou overnemen, maar naar Oost-Duitsland vertrok. Dus toen heb ik aangegeven wel verder te willen met onze pluimveehouderij. Ik ben daarop naar Groenhorst College in Barneveld gegaan om meer kennis en ervaring in de pluimveehouderij op te doen.”
Jan: Heb je dankzij je logistieke opleiding een andere kijk op je bedrijf dan je ouders? Doe jij dingen anders? Berend-Jan: “Ik weet dat er veel rondom ons bedrijf wordt geregeld. De voerleveringen, eierhandel etc. zijn ook allemaal logistieke processen, hier komt veel planning bij kijken. Ik heb daarom nu extra voersilo’s bij de stal, zodat we de weekenden en feestdagen wat betreft voer makkelijker kunnen overbruggen en ForFarmers volle vrachten kan bezorgen.”
Jan: “Hoe zijn jullie eigenlijk bij ForFarmers terechtgekomen, vanaf wanneer zijn jullie van ForFarmers gaan voeren?” Berend-Jan: “Mijn ouders zijn in 2003 met legpluimvee begonnen, daarvoor hadden ze meststieren, die kregen voer van Fuite. Dus de kippen ook. Maar we merkten na een tijdje dat onze kippen niet goed legden, dit bleek aan het voer te liggen (te rijk). We bezochten de landbouwbeurs in Hardenberg, hebben daar met een specialist van ForFarmers gesproken en die heeft ons bedrijf bezocht. Dit contact klikte goed, dus zodoende zijn we klant bij ForFarmers geworden.”
Jan: “En hoe zijn jullie dan in contact gekomen met FromFarmers?” Berend-Jan: “Toen we bij ForFarmers kwamen, hebben we direct ook voerequivalenten gekocht. Het brengt ons jaarlijks een financiële vergoeding op, en we hebben er geen werk mee. In mijn ogen is het lidmaatschap van de coöperatie zinvol, zolang het voer goed is. Als je als klant niet tevreden bent, moet je niet bij ForFarmers blijven hangen omdat je een uitkering op voerequivalenten krijgt. Het voer moet goed zijn, dan komt de rest vanzelf!”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Afbeelding: Jan Kuks (l.) en Berend-Jan Lalkens in gesprek. Leuk detail: een dennenboom met vrolijke eieren, want ze hebben elkaar vlak voor de paasdagen gesproken.
Jan: “Zijn jullie coöperatief minded, vinden jullie het wij-gevoel belangrijk?” Berend-Jan: “Mijn ouders hebben dit bedrijf met hulp van kennissen/vrienden opgebouwd. Als je alles alleen doet, bereik je niets. Met hulp van anderen kom je verder. Zo zie ik dat ook bij een coöperatie. Samen sta je sterk, samen bereik je meer.” Jan: “Daarom hebben we binnen onze nieuwe vitale coöperatie strategie ook gekozen voor ‘meer impact’. We willen samen een vuist maken, ons hard maken dat ForFarmers goed voer tegen een marktconforme prijs levert en dat we als agrarische sector gehoord worden, dat de maatschappij luistert naar ons verhaal.”
Jan: “We zitten nu in de kantine van een nieuwe legpluimveestal. Hoe is dit nieuwbouwtraject verlopen?” Berend-Jan: “De komst van deze tweede stal was een lang traject, het proces van vergunningaanvragen verliep moeizaam vanwege een aantal bezwaren. De gemeenteraad had nog geen besluit genomen maar de Partij voor de Dieren was al tegen. We werden erg geframed, negatief weggezet. Ik besloot om een persoonlijke brief over onze nieuwbouwplannen op te stellen en bij de inwoners van Woltersum in de bus te doen. Iedereen kende al snel onze kant van het verhaal en bleef gelukkig niet vasthouden aan de negatieve informatie van de Partij voor de Dieren. Zodoende viel het aantal bezwaren te overzien en hebben we met enkele investeringen (bijvoorbeeld voldoende zonnepanelen en een warmtewisselaar voor een energieneutraal bedrijf) de nieuwbouw gerealiseerd. ForFarmers (FarmConsult) heeft ons hier heel goed bij geholpen, daar zijn we zeer over te spreken!”
Berend-Jan: “Merk jij in de omgeving waar jij woont ook veel negativiteit tegen boeren?” Jan: “Wij hebben een melkveebedrijf met 90 melkkoeien en 50 hectare grond en wonen tegen een Natura2000 gebied aan. In de buurt zijn al vijf boeren opgekocht door de Provincie ten gunste van natuur. Dit doet ook wel wat met mij. We krijgen negativiteit op ons af van natuurmensen, maar de burger ziet wel dat de boer nodig is voor onderhoud aan en invulling van het landschap.” Berend-Jan: “Klopt, net als nu het stikstofverhaal, dat los je niet op door het aantal boeren te halveren. Men zegt: op het boerenerf gaat de meeste stikstof verloren. Dat klopt, maar als je stikstof gaat omzetten voor huizen, dan wordt de stikstofuitstoot alleen maar verplaatst. Als boer zijnde worden we hierdoor hard getroffen, je levenswerk, je bestaan, je passie, je familiebedrijf. Stikstof is niet het probleem, maar de hoeveelheid mensen in ons land.”
Jan: “Ik zag vandaag letterlijk het verschil tussen twee Europese landen. Ik ben via Duitsland naar jullie gereden. In Duitsland zie ik kunstmeststrooiers zo groot als kiepers en een mesttank bovengronds uitrijden op het land. En dan rij je weer in Nederland, en dan zie je hoeveel windmolens er al zijn en hoeveel zonnepanelen we op daken van landbouwbedrijven hebben liggen. De agrarische sector draagt al veel bij!”
Jan: “Tot slot, wat zie jij als je grootste uitdaging als jonge boer?” Berend-Jan: “Duurzaamheid en klimaat. Je moet up-to-date blijven met je bedrijf, de maatschappij vindt klimaat belangrijk. Maar wanneer doe je het goed, als boer? Met burgers en zelfs met mijn vrienden heb ik geregeld discussies over het voer: ze willen weten waar het voer vandaan komt en wat er allemaal in zit. Zelf wil ik dit ook weten, dus ik bekijk de etiketten en de samenstelling van het voer goed. Ik wil graag weten wat ik koop. Maar de discussies gaan soms wel ver hoor, het boerenleven wordt steeds moeilijker. Ik wil sowieso 40 jaar boer blijven, maar het dan ook graag 40 jaar leuk hebben. Als sector moeten we meer van ons laten horen wat we doen en waarom we het doen. Iedereen wil weten waar hun eitje vandaan komt en dat wil ik graag laten zien.”
Vragen?
Het team coöperatiezaken is er voor de leden voor allerhande vragen. Daarnaast ondersteunen ze de ledenraad en het bestuur om invulling te geven aan het beleid van de coöperatie. Ook deze drie personen zijn (rechtstreeks) via deze website te bereiken, met andere woorden: het is bij ons “binnen zonder kloppen”.
Kom in contact