Jan de Haas
Jan de Haas, vleesvarkenshouder en akkerbouwer uit het Brabantse Beers is ogenschijnlijk een rustige man, maar bijzonder stellig in zijn uitspraken en plannen. Jan is inmiddels 62 jaar en is bezig om zijn varkensbedrijf, dat hij in 2003 op deze locatie aan de Elstweg in Beers is gestart, overname-klaar te maken. Ambitieus, maar realiseerbaar: de en/of vergunning, die nog steeds geldig is, biedt de mogelijkheid om te groeien in vleesvarkens en gespeende biggen of in 650 zeugen. De provincie Brabant moet deze dan niet intrekken.
“Het ziet er naar uit dat mijn zoon Chiel, die ook in de VOF zit, en zijn vriendin Merijn, die onlangs geslaagd is voor de richting veehouderij aan de HAS in Den Bosch, het bedrijf willen overnemen. Maar dan moeten de banken ook mee willen werken. Chiel is meer een akkerbouwer en werkt ook nog bij een loonwerker. Merijn gaat nu ervaring opdoen door fulltime te gaan werken bij een zeugenhouder hier uit de buurt. De zeugenhouderij spreekt haar aan en als de overheid ons de mogelijkheid blijft bieden, gaan we hier naar een gesloten varkensbedrijf met 650 zeugen en 5.000 vleesvarkens, mits het economisch te realiseren is. Dat wil Merijn gaan doen, waarbij onze Chiel voorkeur heeft voor de akkerbouwtak. Zo willen ze samen het bedrijf rond gaan zetten. Ja, dat is niet niks, maar ze willen er voor gaan, hoe mooi is dat…” Een trotse Jan de Haas geniet onder de parasol van een tas koffie, als hij gemakkelijk vertelt over hoe hij hier ooit met zijn vrouw is begonnen als varkenshouder en hoe één van zijn kinderen het bedrijf gaat voortzetten.
Als je de imposante boerderij met de varkensstallen van de weg af wil bereiken, kom je langs een bord met de tekst: “De Haas, veelzijdig agrarisch”, “het land van Cuijk boert Bewust”. Met de QR code, die ook op het bord te vinden is, kom je op de website van “Boert Bewust”, waar duidelijk wordt hoe de deelnemende boeren werken aan de verbinding tussen boeren, tuinders en samenleving in de contreien van Cuijk. Open zijn en in gesprek gaan over de land- en tuinbouw en vertellen waar het voedsel vandaan komt, dat is de drijfveer van Boert Bewust. Verbinding zoeken met de samenleving gebeurt ook door een aantrekkelijk landschap te realiseren. Dat is één van de doelstellingen van de lokale agrarische natuurvereniging waar Jan voorzitter van is. “Deze initiatieven zijn belangrijk. We moeten met de consument in gesprek blijven, zeker in de tijd waar het politieke klimaat grillig is. Het gaat om ons bestaansrecht, daar moeten we onze verantwoordelijkheid nemen, daar waar we kunnen”. Jan vertelt verder: “Als we voorbijgangers spreken, dan is het fijn als die waardering uitspreken over de omgeving. Ook de tienduizend wandelaars, die hier tijdens de Nijmeegse Vierdaagse passeren, willen we een positief beeld van de landbouw meegeven.
In 2003 hebben we deze locatie gekocht en in 2005 zijn we hier komen wonen. Deze locatie bood toen plaats aan 1.440 vleesvarkens, dat hebben we uitgebreid naar 5.000 vleesvarkens, met daarnaast 70 ha akkerbouw waar we aardappelen, suikerbieten, uien, zwarte bonen, tarwe en mais verbouwen”. Jan is samen met zijn vrouw Eveline en de drie kinderen aan de oostkant van Beers komen wonen. Eveline heeft haar werk als psychotherapeute in Cuijk. Met de bedrijfsactiviteiten en de plannen, waar ze hopelijk de mogelijkheden voor krijgen, kan Jan ook met recht praten over een veelzijdig agrarisch bedrijf.
Jan heeft van 1986 tot 1992 als voorlichter gewerkt bij het toenmalige Hendrix, dat later is opgegaan in ForFarmers. Zijn ouders hadden een echt gemengd Brabants boerenbedrijf met varkens, koeien, kippen en akkerbouw, waarbij ze gespecialiseerd waren in de varkenshouderij. Jan’s broer nam dat bedrijf over. Jan kreeg de kans om in 1992 te gaan boeren op het bedrijf van zijn schoonouders in Beers, daar bouwde hij een stal voor 350 zeugen en via huur en pacht van andere bedrijven groeide dat naar 800 zeugen met 1.500 vleesvarkens. Door de uitkoop vanwege de aanleg van een recreatiepark, is de familie de Haas aan de Elstweg in Beers neergestreken en is met alle andere locaties gestopt. En zoals al door Jan verteld: er zijn ambitieuze plannen, waarbij de overheid zijn invloed heeft, maar de mogelijkheden liggen er. Als Chiel en Merijn samen gaan boeren kan Jan een stap terug doen. “Dat zou fijn zijn, dan kan ik andere dingen gaan doen”.
“Voerequivalenten, mijn beste investering ooit”
Onder de parasol lacht Jan: “Had ik in 2003 maar naar Martin Hoitink geluisterd. Martin werkte toen al bij ForFarmers en kwam hier pionieren. Maar ik bleef klant van Hendrix UTD. Na de overname van Hendrix UTD door ForFarmers moest ik voerequivalenten kopen om ook gebruik te kunnen maken van de Vermogen Op Naam regeling. Dat in tegenstelling tot de toenmalige leden van ForFarmers, die ze via voerafname verworden hadden. Ik heb zelfs ruim € 50,00 voor een voerequivalent betaald. Een forse investering, maar ze hebben een hoog rendement opgeleverd. Rendement opleveren doen ze nog steeds, ondanks dat de uitkering minder is geworden. Ik zie ook dat het resultaat bij ForFarmers onder druk heeft gestaan, maar ik heb vertrouwen in de toekomst, ook bij ForFarmers. En wij als leden van FromFarmers hebben baat bij een goed resultaat van ForFarmers. Ik heb de voerequivalenten aangekocht om mee te delen in het resultaat. Momenteel is de prijs van een voerequivalent een stuk lager dan toen, er komt meer aanbod. Ik heb er pas nog bijgekocht. Daarom durf ik wel te stellen: als je van ForFarmers voert en je hebt geen voerequivalenten, dan sla je de plank mis. In totaal heb ik nu meer voerequivalenten dan tonnen voerafname, maar met een mogelijke uitbreiding in het vooruitzicht geen weggegooid geld. De aankoop van voerequivalenten is mijn beste investering ooit”.
